Diabetes type 1 is een insuline afhankelijke aandoening, een auto-immuunziekte waarbij er steeds hoge hoeveelheiden bloedsuikers in het lichaam worden gemeten. Vandaar ook wel de naam ‘suikerziekte’. Bij suikerziekte is het lichaam niet langer in staat om zelf de bloedsuikerspiegel in balans te houden. De alvleesklier is de plek waar het mis gaat. De cellen die hier insuline (het hormoon dat de glucose-stofwisseling regelt) produceren veranderen door diabetes. Het lichaam herkent de cellen niet en zal de cellen daarom aanvallen en vernietigen.

Wanneer men diabetes type 1 ontwikkelt dan ontstaat er dus een tekort aan insuline, waardoor er te veel suiker in het bloed blijft zitten. Dat kan op iedere leeftijd voorkomen, maar wordt vooral gediagnosticeerd bij kinderen, adolescenten en jong volwassenen. Maar hoe kan het nou dat de insuline producerende cellen veranderen bij deze mensen? Hoe krijg je diabetes? Heeft het te maken met erfelijkheid? Een gezonde levensstijl, voeding of andere aspecten? Er vindt nog steeds veel onderzoek plaats naar de oorzaak van diabetes type 1. Op deze pagina vertellen we jou er alles over.

Diabetes type 1 & 2: de verschillen kort uitgelegd

Voor we overgaan tot het bespreken van de oorzaken van diabetes type 1, is het allereerst handig om wel even te weten wat het verschil is tussen diabetes type 1 en 2. Kort gezegd:

  • Bij diabetes type 1 maakt het lichaam zelf helemaal geen insuline meer aan. Het afweersysteem vernietigt namelijk de cellen die insuline maken
  • Bij diabetes type 2 heeft het lichaam te weinig insuline. Mensen met diabetes type 2 zijn ongevoelig voor insuline en reageren minder goed op het hormoon.

Alhoewel je dus misschien dacht dat deze twee typen diabetes op elkaar lijken, zijn er feitelijk belangrijke verschillen. De oorzaken en behandelingen zijn dan ook verschillend voor de verschillende typen. Let er dus op dat deze pagina ingaat op de oorzaken van diabetes type 1. Dit om misverstanden, onbegrip en eventuele verwarring te voorkomen.

Wil je meer weten over de oorzaken van diabetes type 2? Klik dan hier!

Belangrijkste oorzaken diabetes type 1

Alhoewel er nog veel onduidelijkheid heerst over de precieze oorzaak van diabetes type 1, en er nog steeds veel onderzoek nodig is, weten we al dat er enkele factoren zijn die een rol spelen in de ontwikkeling van deze aandoening.

Erfelijkheid

De eerste vraag die gesteld wordt wanneer men meer wil weten over de diabetes type 1 oorzaak luidt: ‘in hoeverre speelt erfelijkheid een rol?’. Daar kunnen we kort over zijn: erfelijkheid speelt een rol, maar slechts een kleine. De kans op diabetes type 1 wanneer een bepaald familielid het heeft is als volgt:

  • Broer of zus met diabetes: 1-8%
  • Vader of moeder met diabetes: 1-4%
  • Beide ouders hebben diabetes: 20-40%
  • Neef of nicht met diabetes: 1-2%
  • Eeneiige tweelingbroer of –zus met diabetes: 23-50%

Bij diabetes type 2 liggen deze percentages een stuk hoger. Een kleine vergelijking leert ons bijvoorbeeld dat personen met een broer of zus met diabetes maar liefst 15-20% kans hebben om zelf diabetes type 2 te ontwikkelingen. Meer dan het dubbele ten opzichte van diabetes type 1 dus.

Voedselintolerantie

Mogelijk speelt voedselintolerantie een rol in de ontwikkeling van diabetes type 1. Echter zal er meer onderzoek moeten plaatsvinden om hier uitsluitsel over te kunnen geven. Er bestaan vermoedens dat de ontwikkeling van diabetes te maken heeft met:

  • Een gluten- of lactose-intolerantie. Bij een glutenintolerantie kan het lichaam niet goed tegen tarwe- en glutenproducten, zoals brood en pasta. Bij een lactose-intolerantie kan het lichaam melksuikers niet goed verwerken.
  • Baby’s met erfelijke aanleg voor diabetes die koemelk in flesvoeding krijgen hebben een grotere kans op ontwikkeling van diabetes. Momenteel loopt er een onderzoek in zestien landen met ruim 2000 kinderen. De theorie die men wil bewijzen: wanneer de baby in het eerste halfjaar borstvoeding of flesvoeding zonder hele koemelkeiwitten krijgt is er grote kans dat één op de drie kinderen die anders diabetes type 1 had ontwikkeld, dat nu niet doet. Resultaten worden in 2017 verwacht.
  • Recentelijk werd een onderzoek gepubliceerd waarbij 33 kinderen met aanleg voor diabetes zijn gevolgd. De kinderen bij wie uiteindelijk diabetes ontwikkelden bleken allen een 25 procent minder diverse darmflora te hebben. Teven hadden deze kinderen relatief meer ontstekingsopwekkende bacteriën. Echter geldt ook hier: meer en grootschaliger onderzoek is nodig om betrouwbare conclusies te doen. Het geeft echter wel een indicatie van de oorzaken van diabetes type 1.

Virusinfectie

Een andere wetenschappelijke veronderstelling voor het ontstaan van diabetes type 1 gaat over virusinfectie. Een virusinfectie kan ervoor zorgen dat de cellen van mensen die al aanleg hebben voor diabetes dermate veranderen, dat de insuline producerende cellen in de alvleesklier niet meer als zodanig worden herkend. Het lichaam ziet deze cellen niet langer als ‘eigen’ en zet daarom de aanval in. Wanneer er teveel insuline producerende cellen zijn vernietigd kan de alvleesklier haar werk niet meer doen. Er ontstaat een tekort aan insuline, met de ontwikkeling van diabetes type 1 ten gevolg.

Onderzoek naar de oorzaken

De precieze oorzaken van de ontwikkeling van diabetes type 1 kunnen van persoon tot persoon verschillen. Vermoed je diabetes of ben je gediagnosticeerd met diabetes type 1? Je behandelaar kan je er meer over vertellen.

Leven met diabetes type 1 is niet gemakkelijk. Je moet de hele dag je bloedsuiker in de gaten houden en aan allerlei praktische zaken denken. Kortom: er wordt veel van je gevraagd.