Oorzaak en symptomen

“Hoe krijg je diabetes? Wat zijn de risicofactoren? En als ik die dan weet, kan ik diabetes dan voorkomen?” Het zijn belangrijke vragen die bij veel mensen spelen. Er is echter geen pasklaar antwoord op. Helaas is er namelijk niet één oorzaak. Een andere vraag die veel mensen bezig houdt: “hoe herken ik diabetes?” Om al deze vragen beter te kunnen beantwoorden is het belangrijk om meer over het ontstaan van zowel diabetes type 1 als diabetes type 2 te leren. Op deze pagina vind je daarom alles wat je over dit onderwerp dient te weten.

Hoe ontstaat diabetes?

Welke factoren zorgen voor het ontstaan van diabetes type 1 en 2? Een korte uitleg:

Ontstaan diabetes type 1

We weten niet precies waardoor de auto-immuunziekte diabetes type 1 ontstaat. Het begint met een zekere aanleg, ook wanneer je geen directe familieleden met diabetes heeft. Immers, de kans dat iemand diabetes type 1 ontwikkelt als één of beide ouders het heeft, is slechts 4 tot 8%. Er bestaan vermoedens dat het afweersysteem uit evenwicht is geraakt door gluten (een eiwit in graan dat in veel voedingsproducten voorkomt) en/ of koemelk die baby’s toegediend krijgen. Daarnaast wordt wetenschappelijk veronderstelt dat diabetes kan ontstaan door een virale infectie. Personen die al gevoelig zouden zij voor diabetes kunnen dan door een virusinfectie te maken krijgen met veranderende insuline producerende cellen van de alvleesklier. Het gevolg is dat het lichaam de cellen niet meer zal herkennen en daarom zal aanvallen en vernietigen. Daardoor ontstaat een tekort aan insuline, en de persoon in kwestie zal diabetes type 1 ontwikkelen.

Ontstaan diabetes type 2

Het ontstaan van diabetes type 2 verloopt op een heel andere manier dan diabetes type 1. Allereerst speelt genetische aanleg bij type 2 een grotere rol dan bij type 1. De kans dat iemand diabetes type 2 ontwikkelt als één of beide ouders het heeft, ligt namelijk tussen de 20 en 50%  – een stuk hoger dan bij diabetes type 1 dus. Echter, een te hoog gewicht hebben, veel of ongezond eten, weinig beweging en roken zijn misschien nog wel belangrijkere oorzaken van diabetes type 2. Maar liefst 80% van de gevallen van deze vorm van diabetes wordt namelijk veroorzaakt door overgewicht. Overgewicht, en met name buikvet, zorgt ervoor dat het lichaam niet meer goed reageert op insuline. Ook roken zorgt ervoor dat insuline minder goed werkt. Daarnaast wordt vet bij rokers ook met name rond de buik verzamelt – een trigger voor diabetes type 2.

Meer lezen? Op deze pagina’s vindt u meer informatie over diabetes type 1 en diabetes type 2. Voor een uitgebreide uitleg over de oorzaak van diabetes [linken naar pagina over óorzaak diabetes].

Hoe herken je diabetes?

Je weet nu hoe diabetes kan ontstaan. Echter, je vraagt je nu waarschijnlijk af:  Hoe merk je dat je diabetes hebt?” Daarom nu een korte opsomming van de verschillende symptomen. Let wel op: symptomen zijn niet altijd makkelijk te herkennen en kunnen ook iets heel anders betekenen. Daarnaast kan diabetes type 2 heel sluipend beginnen. Een overzicht:

Diabetes type 1 herkennen

Diabetes type 1 is – in tegenstelling tot diabetes type 2 – meestal snel te herkennen. Een onbehandelde diabetes type 1 zorgt er namelijk voor dat men zich zo beroerd voelt dat een doktersbezoek in de meeste gevallen niet lang uitblijft. De persoon in kwestie zal merken dat hij of zij veel dorst heeft en daardoor voortdurend drinkt en veel moet plassen. Tegelijkertijd zal hij of zij waarschijnlijk veel afvallen. Immers, omdat er geen energie uit suiker gehaald kan worden, gaat het lichaam heel erg veel vet branden. Vijftien kilo afvallen binnen een maand is daarbij geen uitzondering. De afvalstoffen die bij deze vetverbranding vrijkomen zorgen er onder andere voor dat de adem naar aceton gaat ruiken. Een sterke indicatie van mogelijk diabetes. Andere symptomen die hiermee gepaard kunnen gaan zijn wazig zien, veel honger hebben of juist helemaal geen honger hebben en tot slot misselijk zijn, overgeven en moeheid.

Diabetes type 2 herkennen

Diabetes type 2 komt meer voor dan diabetes type 1, maar wordt door het sluipende ontstaan veel minder snel herkend dan type 1. Mensen kunnen al jaren last hebben van de diabetes zonder dat er ooit een officiële diagnose is gesteld. Het ziek worden gebeurt namelijk heel geleidelijk. Ook hier bestaan de symptomen uit dorst hebben en veel moeten plassen. Het lichaam moet hard werken en daarom voelt men zich vaak erg moe. Ook kan men moeite met ademhalen ervaren.  Dit zijn natuurlijk klachten die niet per se op diabetes hoeven te duiden. Een ander duidelijk signaal van diabetes is bijvoorbeeld pijn in de benen. De bekendste klacht is krampende pijn in de kuit die ontstaat bij lopen, maar snel verdwijnt bij rust. Ook doen zich bij diabetes type 2 vaak oogheelkundige problemen voor. Ook de suikerspiegel in de ooglens verandert door diabetes, iets wat zorgt voor wisselende brilsterkte en gezichtsscherpte. Daarnaast kunnen netvliesafwijkingen ontstaan, van gering tot zeer ernstig. Deze dienen tijdig behandeld te worden! Heb je dus last van rode en branderige ogen of zie je dubbel, wazig of slecht? Dan wordt het tijd om naar de dokter te gaan. Tot slot hebben mensen met diabetes type 2 last van infecties die vaak terugkomen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een blaasontsteking. Waarschijnlijk komt die door minder goede doorbloeding van bepaalde lichaamsdelen en een verdikking van de vaatwanden: deze hinderen witte bloedlichaampjes in hun taak om infecties te voorkomen.

Ik vermoed dat ik diabetes heb. Wat nu?

Hoe weet je dat je diabetes hebt? Je krijgt alleen uitsluitsel op deze vraag door je huisarts te raadplegen. Herken je dus bovenstaande symptomen, dan is het verstandig om een test te laten doen. Daar hoef je overigens niet bang voor te zijn: met een druppeltje bloed kan al aangetoond worden of je wel of geen diabetes hebt. Indien de uitslag positief is, is het belangrijk dat je zo snel mogelijk medicijnen krijgt om je bloedsuiker te verlagen, anders kunnen vervelende en in sommige gevallen zelfs gevaarlijke complicaties het gevolg zijn.