Koolhydraat ratio en insulinegevoeligheid

Als je diabetes hebt en afhankelijk bent van insuline, is het belangrijk om te weten hoeveel insuline je nodig hebt. In principe hebben alle insulinepompen een boluscalculator die, indien goed ingesteld, zelf voor je uitrekent hoeveel insuline je nodig hebt. Hiervoor moet je wel je koolhydraat ratio invoeren.

Wat is het koolhydraat ratio?
Het koolhydraat ratio is de hoeveelheid koolhydraten die je kunt eten voor één eenheid insuline. Is je koolhydraat ratio bijvoorbeeld 1 op 10 en eet je een appel (ongeveer 15 gram koolhydraten) dan moet je 1,5 eenheid insuline toedienen. Om een goede koolhydraat ratio te kunnen bereken is het belangrijk dat je goede dagcurves hebt. Het is hiervoor belangrijk dat je basaal profiel of je nachtinsuline goed ingesteld zijn. Daarnaast is het bij het berekenen van je koolhydraat ratio berekenen belangrijk dat er geen sprake is van bovenmatige inspanning, alcohol gebruik of andere factoren die je bloedsuikers kunnen beïnvloeden.

Een goed beeld van jouw koolhydraat ratio
Het koolhydraat ratio is voor iedereen anders en kan per dag kan variëren. Om een goed beeld te krijgen van jouw koolhydraat ratio, is het verstandig om een dagboekje bij te houden met daarin je waardes, het aantal gram koolhydraten wat je inneemt en eventuele bijzonderheden zoals activiteiten, hypo’s, stress of andere factoren die invloed hebben op je bloedsuikers. Als je dit een week bijhoudt en daarin de 7 vaste meetmomenten opneemt (voor en na het ontbijt, de lunch en het avondeten en voor je gaat slapen), dan krijg je na deze week een duidelijk beeld.

Hoe bereken je het koolhydraat ratio?
Om je koolhydraat ratio te berekenen, neem je de hoeveelheid koolhydraten die je hebt gegeten, bijvoorbeeld bij het ontbijt, en dat deel je door de hoeveelheid insuline die je daarvoor hebt genomen. Dus stel je eet 32 gram koolhydraten en je neemt hiervoor 4 eenheden insuline, dan reken je 32 gedeeld door 4 = 8. De koolhydraat ratio is dan 1 : 8. Dit betekent dat je voor 8 gram koolhydraten 1 eenheid insuline nodig hebt tijdens het ontbijt.

Zo kun je voor de verschillende maaltijdmomenten op de dag een standaard koolhydraat ratio aanhouden. Bij tussendoortjes kun je het beste uitgaan van de koolhydraat ratio behorende bij de maaltijd die je daarvoor hebt gegeten. Tussendoortjes hebben vaak minder insuline nodig dan een hoofdmaaltijd, doordat er vaak nog insuline van de maaltijd werkzaam is op het moment dat je een tussendoortje neemt.

Boluscalculator
Wanneer je precies weet wat jouw koolhydraat ratio is, kun je gebruik gaan maken van de functie boluscalculator op je insulinepomp. De boluscalculator geeft advies over het aantal eenheden insuline dat toegediend moet worden. De boluscalculator kun je het beste instellen samen met je diabetesverpleegkundige. Als dit eenmaal is gebeurd, hoef je alleen nog maar voor het eten het aantal gram koolhydraten in te voeren. De Bolus Wizard berekent dan aan de hand van de ingevoerde koolhydraat ratio en de nog werkzame insuline van de voorgaande bolus hoeveel eenheden insuline je nodig hebt.