“Je hebt diabetes” – een diagnose die jouw hele leven verandert. Na de eerste schok moet je met de behandeling beginnen en moet je met jouw ziekte leren leven. Maar diabetes treft jou niet alleen. Vaak heeft de diagnose ook vergaande gevolgen voor je hele sociale omgeving. Om het alledaagse leven de baas te kunnen, is het belangrijk om op andere mensen te kunnen vertrouwen en hen erbij te betrekken. Leven met diabetes betekent verantwoordelijkheid nemen; voor jezelf en de behandeling. Niet iedereen kan daar even gemakkelijk mee omgaan of heeft een sociale omgeving die daarbij ondersteunt. Veel mensen die voor het eerst met de diagnose diabetes worden geconfronteerd, reageren daarop met angst, depressie en radeloosheid. Maar ook als je al langere tijd diabetes hebt kun je onzeker zijn, bijvoorbeeld wanneer de bloedsuikerwaarden schommelen.
Steun is een deel van de therapie
Voor bijna iedereen zijn sociale steun en daarnaast een harmonieus leven belangrijke voorwaarden om gelukkig te zijn. Resultaten van het DAWN-onderzoek (Diabetes, Attitudes, Wishes and Needs), een wereldwijd psychosociaal diabetesonderzoek*, tonen aan dat sociale ondersteuning en emotioneel welzijn naast een passende medische verzorging doorslaggevend zijn voor een doeltreffende zelfcontrole. Want je kunt een goed medisch netwerk hebben en bij de voorlichting veel informatie krijgen over de dagelijkse omgang met diabetes, in de privésfeer zijn er weer situaties waarin je bent aangewezen op steun, begrip en motivatie. Niet alleen steun van je partner, maar ook van familie, vrienden en collega’s. Ontbreekt deze steun, dan kan dat negatieve gevolgen hebben in het dagelijks leven.
Diabetes raakt ook de familieleden
Diabetes kan direct en indirect het leven van alle familieleden beïnvloeden: heeft een kind diabetes type 1, dan heeft dat indirect ook gevolgen voor de ouders, broers en zussen, de grootouders. De dagelijkse therapie; bloedsuiker meten, insuline spuiten, voeding aanpassen en de lichamelijke activiteiten, verandert onvermijdelijk ook het leven van de mensen in de naaste omgeving.
Gezin en geborgenheid
Vrouwen beleven het hebben van diabetes anders dan mannen. Uit de resultaten van gezinsonderzoek en familietherapie blijkt dat het gezin en een nauwe partnerrelatie een grote rol spelen bij de sociale ondersteuning. Meestal is het gezin de plaats bij uitstek waar je geborgenheid, nabijheid en diepe genegenheid kan ervaren. Dit is voor de emotionele verwerking van diabetes zeer bevorderlijk. De geborgenheid van het gezin is ook voor mannen belangrijk, maar mannen vinden het over het algemeen moeilijker om hun gevoelens te uiten. Daardoor krijgen ze buiten het gezin minder emotionele steun dan vrouwen die er meestal ook in vriendenkring gemakkelijker over kunnen praten.
Alles met mate
Maar te veel steun, te veel goedbedoelde tips of behulpzaamheid kunnen ook belastend zijn. Vooral wanneer door overdreven bezorgdheid en inmenging in de privésfeer de eigen verantwoordelijkheid in de omgang met diabetes wordt verhinderd. Vooral jongeren reageren vaak met een afwerende houding en agressie, omdat ze zich beperkt voelen. Maar ook door volwassenen kan een overmaat aan zorg als beperking worden ervaren. Is je partner degene met diabetes, dan helpt het al om bewust door de ogen van de ander te kijken om wederzijds begrip voor de reactie van je partner te krijgen. Omgekeerd moet jij, als persoon met diabetes, begrip hebben wanneer jouw partner of de mensen in je persoonlijke omgeving zich zorgen maken.
* Practical Diabetes International, uitgave van 26 juli 2004
