Angst: we hebben er allemaal wel eens last van en het komt in allerlei vormen voor. Tegelijkertijd is angst ook van levensbelang. Het waarschuwt ons voor gevaar en spoort ons op die manier aan om in actie te komen. Maar op de langere termijn kan angst onze levenskwaliteit ook ernstig beperken.
Welke rol speelt angst in ons leven en hoe kun je met diabetes in het dagelijkse leven angsten overwinnen?
Angsten horen bij het leven
Je hebt niet meer of minder angsten dan anderen als je diabetes hebt. Maar vanwege je diabetes kun je toch last hebben van vormen van angst en onzekerheid. De meest opvallende is de angst voor complicaties*. Bij de meeste mensen met diabetes is die angst vaak alleen op de achtergrond aanwezig, maar duikt hij vooral in bepaalde situaties ineens op. Bijvoorbeeld tijdens een routinecontrole bij de oogarts. Deze angst is gezond en heel normaal. Daarnaast is deze ook erg zinvol omdat hij je kan motiveren om je bloedglucose bij te houden, regelmatig naar de dokter te gaan en je gericht aan je diabetestherapie te houden. Zo verkleint angst de kans op complicaties. Wanneer de angst heel sterk wordt, kan deze in het dagelijkse leven gaan overheersen.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je je overdreven veel zorgen gaat maken over mogelijke consequenties van je diabetes voor je gezondheid. Je streeft dan waarschijnlijk een té goede stofwisseling na en houdt je bloedglucose te laag. Deze overbezorgdheid kan ertoe leiden dat je jezelf teveel beperkingen oplegt, te intensief gaat sporten of extreem vaak naar de dokter gaat.
Maar ook het tegenovergestelde komt voor. Dat je uit angst de mogelijke risico’s bagatelliseert of zelfs totaal negeert. Je meet zelden of nooit je bloedglucose en raadpleegt ook je arts niet regelmatig. Dit vermijdingsgedrag wordt niet direct bestraft omdat er in het begin ook geen herkenbare symptomen van complicaties optreden.
Zorg voor jezelf
Merk je dat jouw angstgevoelens je meer beperken dan je eigenlijk zou willen? Ga dan eens praten met je dokter of diabetesteam. Ook een gesprek met je partner kan helpen. Pas wanneer je zelf beseft dat angst jouw leven overheerst, kun je er iets aan gaan doen. Een uitvoerige diabetescursus is een zinvol hulpmiddel bij het voorkomen van angstgevoelens. Hier doe je de nodige vaardigheden op. Deze stellen je in staat beter om te gaan met alle verschillende situaties die kunnen optreden in jouw leven met diabetes. Maar waar je ook hulp zoekt, het is belangrijk dat je leert om angst te zien als een zinvol hulpmiddel bij jouw diabetestherapie. Want het doel is niet om zonder angst te leven. Het gaat erom dat je leert de individuele risico’s realistisch in te schatten en daar adequaat op te reageren. Zo houd je altijd zelf de teugels in de hand, en is jouw diabetes je niet de baas.
* Petrak F., Diabetes actueel 2007; 5 (6): 259 Kulzer et al., Psychosociale aspecten van diabetes mellitus.
Evidentiegebaseerde diabetes-richtlijn DDG, 2006
