Veelgestelde vragen

Diabetes is een stofwisselingsziekte waarbij er een te hoog suikergehalte in je bloed zit. Normaal gesproken reguleert je lichaam zelf de bloedsuikerspiegel. Het maakt hiervoor een hormoon aan, namelijk insuline. Bij diabetes type 1 maakt je lichaam zelf geen insuline meer aan. Het gevolg is dat de cellen onvoldoende suiker (glucose) opnemen, waardoor het zich ophoopt in je bloed.

Diabetes is een stofwisselingsziekte waarbij er een te hoog suikergehalte in je bloed zit. Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomsdiabetes of suikerziekte genoemd. Bij deze vorm van diabetes maakt de alvleesklier te weinig van het hormoon insuline aan, of de insuline werkt niet goed meer. Hierdoor kunnen de cellen onvoldoende suiker (glucose) opnemen, waardoor het zich ophoopt in je bloed.   

Er bestaan 2 vormen van diabetes. Beide vormen hebben verschillende oorzaken.

• Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte en wordt veroorzaakt door een fout in het eigen afweersysteem. Bij gezonde mensen zorgt het afweersysteem ervoor dat cellen die ziektes veroorzaken, worden afgebroken. Bij mensen met diabetes type 1 heeft het afweersysteem een fout gemaakt door cellen die insuline produceren af te breken. Gevolg: er kan geen insuline worden geproduceerd waardoor het teveel aan suikers in het bloed niet kan worden afgebroken.

• Diabetes type 2 is een multifactoriële aandoening. Dat wil zeggen dat er meerdere factoren zijn die de oorzaak kunnen zijn. Erfelijkheid kan een rol spelen, maar ook je leefstijl, zoals minder bewegen en ongezonder eten. Maar ook roken kan het lichaam minder gevoelig maken voor insuline. Bij mensen met diabetes type 2 maakt het lichaam niet voldoende insuline aan. Daarnaast werkt de insuline die nog wel wordt aangemaakt minder. De suikers in je bloed kunnen hierdoor onvoldoende worden afgebroken met als gevolg een te hoge bloedsuikerspiegel.

Diabetes is helaas nog niet te genezen. Op dit moment wordt er veel onderzoek gedaan naar de genezing van diabetes type 1. Onderzoekers proberen een oplossing te bedenken om het niet goed werkende afweersysteem te herstellen én om de cellen die insuline produceren te repareren. Omdat diabetes type 2 vaak veroorzaakt wordt door o.a. ongezond voedsel, roken en te weinig beweging, wordt vooral advies gegeven over het voorkomen van deze vorm van diabetes.

Mocht je gediagnostiseerd zijn met diabetes type 1, dan het belangrijk dat je iedere dag voldoende insuline binnenkrijgt om het teveel aan suikers af te breken. Dit doe je met een insulinepen of een insulinepomp. Diabetes type 2 kun je vaak nog wel goed onder controle houden door middel van medicijnen en de juiste levensstijl. Wanneer je je houdt aan jouw eigen behandelplan, kun je diabetes zoveel mogelijk onder controle houden.

Zowel omgevingsfactoren als een erfelijke aanleg kan een rol spelen bij de kans op het krijgen van diabetes. Wanneer diabetes type 1 in jouw familie voorkomt, heb je een iets grotere kans dat je ook te maken krijgt met deze aandoening. Aanleg kan ook een rol spelen bij het krijgen van diabetes type 2. Ondanks dat je een grotere kans hebt, is deze voor de helft te verkleinen door een gezonde levensstijl aan te houden.

Mensen die diabetes type 1 hebben komen hier in de meeste gevallen snel achter. Je voelt je dan zo ziek dat een bezoek aan de huisarts meestal niet lang uitblijft. De symptomen bij diabetes type 2 ontstaan geleidelijk en vallen daardoor minder snel op. De eerste symptomen kunnen zijn: veel plassen en veel dorst, gewichtsverlies zonder duidelijke reden, algeheel gevoel van malaise, wazig of slecht zien.

Diabetes type 1 is niet te voorkomen. Gelukkig zijn er voor diabetes type 2 wel zaken waar je op kunt letten om de kans op het krijgen van diabetes te verkleinen. De oorzaken voor deze variant liggen in veel gevallen bij een ongezonde levensstijl. De kans op het krijgen van diabetes types 2 is groter wanneer je: te zwaar bent, rookt, te weinig beweegt, een te hoge bloeddruk of cholesterol hebt en wanneer een direct familielid diabetes heeft.

Heb je diabetes type 1? Je zorgverlener kan met jou de verschillende behandelmethoden overwegen en een persoonlijk plan samenstellen. Qua behandeling kun je te maken krijgen met verschillende soorten insuline die je inspuit.

Bij diabetes type 2 kun je behandeld worden met pillen, die het lichaam weer gevoeliger maakt voor insuline of ervoor zorgen dat het lichaam zelf meer insuline aanmaakt. Werkt dat allemaal niet meer? Dan kan het zo zijn dat je ook insuline moet inspuiten. Bij deze vorm van diabetes is het daarnaast van zeer groot belang dat je jouw levensstijl gaat aanpakken: een essentieel onderdeel van de behandeling.

Jazeker, sporten is gezond! Voor mensen met diabetes levert sporten ook nog een ander voordeel op. Door het aanspannen van de spieren wordt de opname van glucose in de spieren gestimuleerd. Bovendien kan de insuline beter werken en daalt de bloedglucosespiegel. Daarnaast verhoogt beweging bij mensen met diabetes type 2 de gevoeligheid van de lichaamscellen voor de lichaamseigen insuline.

In principe mag je met diabetes alles eten. Het is echter belangrijk dat je goed let op je bloedsuikerspiegel. Sommige voedingsmiddelen verhogen de bloedsuikerspiegel, andere zorgen juist voor lagere bloedsuikerwaarden. Gezond eten en drinken is belangrijk.

Jaren geleden was alcohol in combinatie met diabetes absoluut verboden. Tegenwoordig is alcohol voor mensen met diabetes geen taboe meer. Het is daarbij wel aan te raden dat de stofwisseling door een arts wordt gecontroleerd en dat er verder geen ziektes zijn zoals lever- of zenuwbeschadigingen of een ontsteking van de alvleesklier.

Om de lever niet teveel te belasten, adviseren voedingsdeskundigen dat mannen per dag niet meer dan 2 glazen bier van 200-300 ml, 2 glazen wijn van ieder 100 ml of 2 glaasjes sterke drank van 20 ml drinken. Voor vrouwen geldt de helft van deze waarden, vanwege hun gevoelige lever.

Het eten van voldoende groenten en fruit draagt bij aan een gezonde levensstijl. In fruit zitten echter ook fruitsuikers die invloed hebben op je suikerspiegel. Let daarom op met vruchten waar veel suikers in zitten zoals mango, druiven en kersen. Kies liever voor aardbeien, bramen en frambozen.

De meeste mensen weten dat het eten van te veel suikers niet goed is voor iemand met diabetes. Koolhydraten is de verzamelnaam voor suikers en zetmeel en deze bevinden zich in bijna alles wat je eet. Daarom is het van belang om niet alleen naar toegevoegde suikers, maar ook naar het aantal koolhydraten te kijken dat zich in voedsel bevindt.

Gelukkig heb je tegenwoordig met diabetes een praktisch even grote kans om een gezond kind te krijgen als een vrouw zonder diabetes. Heb je diabetes en een kinderwens? Houd er dan rekening mee dat ‘diabetes en zwangerschap’ vraagt om maatregelen. Een goede regeling van de bloedsuikerspiegel is heel belangrijk voor en tijdens de zwangerschap. Laat je goed begeleiden door je internist, diabetesverpleegkundige en gynaecoloog.