Je weet nooit hoe je op een crisis gaat reageren totdat het zover is. Daarom oefenen we op scholen en op ons werk met brandoefeningen en andere noodsituaties. Zo zijn we voorbereid als er iets gebeurt. Maar wat gebeurt er als de crisis iets is waar je nooit aan zou denken, zoals het per ongeluk gebruiken van de verkeerde insulinepen en het injecteren van veel te veel insuline? Wat zou jij doen? Het is belangrijk om je voor te bereiden op zulke situaties, maar hoe?
Hypoglykemie (lage bloedglucose) behandelen
Wanneer je een hypoglykemie (hypo) hebt, is het goed om dit niet te onderschatten. Zodra je een lage bloedsuikerspiegel herkent, meestal is dit als alle meetwaarden lager dan 3,9 mmol zijn, moet je direct actie ondernemen. Dat betekent snelle suikers of glucose eten of drinken. Dit kan in de vorm van vruchtensap, snoep, glucosetabletten of gels zijn. En dan zorgen dat je weet hoeveel actieve insuline er nog in je systeem zit (als je snelwerkende insuline of maaltijdinsuline gebruikt). Meestal wordt het aanbevolen om de regel van 15 te volgen:
- Controleer je bloedglucose
- Neem 15 gram koolhydraten
- Wacht 15 minuten
- Controleer je bloedglucose opnieuw
Herhaal dit proces totdat je bloedglucose weer stijgt. Controleer je bloedglucose een uur later opnieuw om er zeker van te zijn dat je geen hyperglykemie hebt of nog een lage bloedsuiker hebt. Hoewel bovenstaande een veelgebruikte regel is, is het altijd het beste om met je diabeteszorgverlener te bespreken wat het beste plan voor jou is.
Hypoglykemie is niet de enige mogelijke diabetesgerelateerde noodsituatie. Diabetes is een complexe aandoening die veel verschillende organen en functies in het lichaam kan beïnvloeden.
Gevaren van hyperglykemie (hoge bloedglucose)
Er zijn zoveel factoren die ervoor kunnen zorgen dat je bloedglucose stijgt, dat het niet ongewoon is om een hyperglykemie te ervaren als je diabetes hebt. Wanneer je bloedglucosespiegel stijgt, zijn er een aantal verschillende manieren waarop je jouw lichaam kan helpen om deze omlaag te brengen. Je kan bijvoorbeeld denken aan lichaamsbeweging. Wist je dat je beenspieren tot de grootste spieren in je lichaam behoren? Een wandeling maken, kan heel effectief zijn om je bloedglucose te verlagen.
Hyperglykemie kan een ernstig probleem zijn als het niet wordt behandeld. Het is belangrijk om actie te ondernemen zodra je merkt dat je bloedglucosewaarde te hoog is. Ofwel met medicatie, lichaamsbeweging, of zelfs het beoefenen van meditatie om stress te verminderen. Als het onbehandeld blijft en de bloedglucosespiegel te hoog wordt of gedurende een bepaalde periode hoog blijft, kan er ketoacidose optreden. Dit is een ernstige aandoening die kan leiden tot een diabetisch coma. Zonder insuline die je stijgende bloedglucose aanpakt, breekt je lichaam vetten af om te gebruiken voor energie. Wanneer je lichaam vetten afbreekt, produceert het afvalproducten die ketonen worden genoemd. Je lichaam kan geen grote hoeveelheden ketonen verdragen en zal proberen ze via de urine kwijt te raken. Helaas kan het gebeuren dat deze zich ophopen in je bloed, wanneer het lichaam niet alle ketonen kan vrijgeven. Dit kan leiden tot ketoacidose.
Ketoacidose kan levensbedreigend zijn en moet onmiddellijk worden behandeld. Als je bloedglucose hoog is en je last hebt van de volgende symptomen, neem dan onmiddellijk contact op met je diabeteszorgverlener.
- Kortademigheid
- Adem die fruitig ruikt
- Misselijkheid en overgeven
- Zeer droge mond
Hoe weet je of het een echt noodgeval is?
Wanneer je de diagnose diabetes krijgt, leer je al snel, met vallen en opstaan, hoe je lichaam op verschillende ervaringen reageert. Je weet waarschijnlijk ook wanneer dingen niet helemaal kloppen. Maar hoe weet je wanneer het een echte noodsituatie is? Hoe weet je wanneer het tijd is om hulp te zoeken?
Er kan sprake zijn van diabetesgerelateerde noodsituaties wanneer de symptomen overweldigend worden en zelfbehandeling niet langer effectief is. De onderstaande symptomen kunnen wijzen op een ernstig probleem. Als je een van deze symptomen ervaart en deze niet zelf kan behandelen, neem dan onmiddellijk contact op met de medische spoedpost.
- Pijn op de borst die uitstraalt naar de arm
- Ademhalingsproblemen
- Hoge koorts
- Ernstige hoofdpijn en zwakte aan één kant van het lichaam
Vertel je omgeving dat als ze een van de volgende symptomen waarnemen, ze onmiddellijk contact moeten opnemen met de 112 hulpdiensten waarbij ze vermelden dat je diabetes hebt.
- epileptische aanval
- verlies van bewustzijn
Wees voorbereid op noodsituaties – plan vooruit
Een plan in geval van nood kan je helpen als je zelf niet zo goed meer weet hoe je moet handelen. Mensen met diabetes kunnen zich voorbereiden door:
- Vrienden en geliefden op de hoogte stellen van je diabetes en ze te informeren hoe zij kunnen helpen om problemen met je bloedsuiker te herkennen
- Het dragen van een medische ID zodat mensen weten wat ze moeten doen in een noodgeval
- Een mobiele telefoon altijd opgeladen te hebben en een noodnummer erin zetten
- Te praten met je zorgverlener over:
- of je een glucagon-set moet hebben en hoe en wanneer je deze moet gebruiken. Daarnaast moeten ook vrienden en familie weten hoe ze het moeten gebruiken.
- hoe om te gaan met een crisis en wie te bellen met vragen over diabetes noodsituaties.
Als je begrijpt wanneer je met een echt diabetes noodgeval te maken hebt en hoe je hierop kan reageren, kan je jezelf voorbereiden en erger voorkomen!
